มะกรูด เป็นพืชในสกุลส้ม มีถิ่นกำเนิดในประเทศลาว อินโดนีเซีย มาเลเซีย และไทย ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นิยมใช้ใบมะกรูดและผิวมะกรูดเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องปรุงอาหารหลายชนิด
ถิ่นกำเนิดมะกรูด
มะกรูดเป็นพืชตระกูลส้ม และมะนาว เป็นพืชพื้นเมืองในเขตร้อนชื้นแถบประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น ไทย พม่า ลาว กัมพูชา ฯลฯ ซึ่งถูกจัดเป็นไม้ผล สำหรับมะกรูดในประเทศไทยนั้น ชาวไทยคงคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี เพราะเป็นสมุนไพรคู่ครัวไทยมาอย่างยาวนาน เพราะนิยมใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องแกงที่จำเป็นอย่างขาดไม่ได้เลย
ประโยชน์และสรรพคุณมะกรูด
- ช่วยในการต่อต้านอนุมูลอิสระสูง
- ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรง
- ช่วยกระทุ้งพิษ
- แก้ฝีภายใน
- แก้เสมหะเป็นพิษ
- มีน้ำมันหอมระเหยผ่อนคลายความเครียด คลายความกังวล
- เป็นยาบำรุงหัวใจ
- แก้ลม หน้ามืด วิงเวียนศีรษะ
- แก้อาการไอ
- ช่วยขับเสมหะ
- ช่วยฟอกโลหิต
- แก้อาการเลือดออกตามไรฟัน
- ช่วยขับลมในลำไส้
- แก้อาการจุกเสียด ท้องอืด แน่นท้อง
- ช่วยขับระดู
- ช่วยขับลม
- ช่วยบำรุงหนังศีรษะ
- ช่วยบำรุงเส้นผมให้แข็งแรง
- แก้ปัญหากลิ่นเท้าเหม็น มีกลิ่นอับเชื้อรา
- แก้อาเจียนเป็นโลหิต
- แก้ช้ำใน
- แก้น้ำลายเหนียว
- ช่วยกัดเถาดานในท้อง
- แก้ลักปิดลักเปิด
- ช่วยป้องกันรังแค
- แก้ชันนะตุ
- แก้ปวดท้องในเด็ก
- ช่วยเจริญอาหาร
- แก้ปวดศีรษะ
- แก้อาการนอนไม่หลับ
ลักษณะทั่วไปของมะกรูด
มะกรูด เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก เนื้อไม้เป็นเนื้อแข็ง เปลือกเรียบมีสีน้ำตาลอ่อน ลำต้นแตกกิ่งก้านจำนวนมากตั้งแต่ระดับล่างของลำต้นทำให้มีลักษณะเป็นพุ่ม ตามลำต้น และกิ่งมีหนามแหลมยาวใบมะกรูด เป็นใบประกอบ ออกเป็นใบเดี่ยว มีก้านใบแผ่ออกเป็นครีบคล้ายแผ่นใบ ใบมะกรูดมีลักษณะหนา เรียบ มีผิวมัน สีเขียว และเขียวเข้มตามอายุของใบ ใบมีคอดกิ่วที่กลางใบทำให้ใบแบ่งออกเป็น 2 ตอน หรือ คล้ายใบไม้ 2 ใบ ต่อกัน ขนาดใบกว้างประมาณ 2.5-5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 5-12 เซนติเมตร ใบมีกลิ่นหอมมากเพราะมีต่อมน้ำมันอยู่ ดอกมะกรูดเป็นดอกสมบูรณ์เพศ ดอกออกเป็นช่อมีสีขาว แทงออกบริเวณส่วนยอด หรือ ตามซอกใบ แต่ละช่อมีดอกประมาณ 1-5 ดอก หลีบดอกมีสีขาวครีม 5 กลีบ มีขนปกคลุม ภายในดอกมีเกสรมีสีเหลือง ดอกมีกลิ่นหอมเล็กน้อย และเมื่อแก่จะร่วงง่าย ผลมะกรูด หรือ ลูกมะกรูด มีลักษณะค่อนข้างกลม มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 5-7 เซนติเมตร ผลคล้ายผลส้มซ่า ผลมีขนาดใหญ่กว่าลูกมะนาวเล็กน้อย ลักษณะของผลมีรูปร่างแตกต่างกันไปแล้วแต่พันธุ์ เปลือกผลค่อนข้างหนา ผิวเปลือกมีสีเขียวเข้ม ผิวขรุขระเป็นลูกคลื่น หรือ เป็นปุ่มนูน ภายในเปลือกมีต่อมน้ำมันหอมระเหยเป็นจำนวนมาก มีจุกที่หัว และท้ายของผล เมื่อสุก ผลจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ด้านในผลประกอบด้วยเนื้อฉ่ำน้ำ มีเมล็ดแทรกบริเวณกลางผล 5-10 เมล็ด เนื้อผลมีรสเปรี้ยวปนขมเล็กน้อย