ว่านพญาวานร, ว่านง็อก (ทั่วไป), ฮวานง็อก (เวียนนาม)
ถิ่นกำเนิดพญาวานร
พญาวานรเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ที่ประเทศเวียดนาม โดยเป็นพืชที่ถูกค้นพบในป่าแถบเวียดนามเหนือ ประมาณปี ค.ศ.1990 และมีการนำมาใช้เป็นสมุนไพรรักษาโรคต่างๆ ต่อมาจึงได้มีการปลูกขยายทั้งเวียนนาม สำหรับในประเทศไทยนั้นพญาวานร ถูกนำเข้ามาโดยกลุ่มทหารผ่านศึกสมัยสงครามเวียดนาม และในปัจจุบันสามารถเพาะพันธุ์ได้ในประเทศไทยแล้ว
ประโยชน์และสรรพคุณพญาวานร
- ลดความดันโลหิต
- แก้ท้องเสีย
- แก้ไขข้ออักเสบ
- แก้คออักเสบ
- แก้กระเพาะอาหารอักเสบ
- แก้ลำไส้อักเสบ
- แก้ตกเลือด
- ช่วยรักษาแผล
- แก้ท้องผูก
- ช่วยป้องกันโรคอหิวาต์
- ป้องกันท้องเสียในสัตว์เลี้ยง
- แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย
- บรรเทาอาการประสาทหลอน
- แก้ไข้หวัด
- รักษาโรคเบาหวาน
- รักษาตับอักเสบ
- รักษาอาการทางเดินอาหารไม่ปกติ
- แก้อาการท้องไส้ไม่ปกติ
- รักษาอาการคอพอก
- แก้เคล็ด
- รักษาอาการปัสสาวะเป็นเลือด ปัสสาวะขุ่นข้น
- รักษาอาการมดลูกหย่อนของหญิงคลอดบุตรใหม่
ลักษณะทั่วไปของพญาวานร
พญาวานร จัดเป็นไม้พุ่มพันธุ์ใบขนาดเล็ก สูง 1-3 เมตร ลำต้นเป็นรูปสี่เหลี่ยมตั้งตรง เปลือกต้นผิวเรียบสีเขียว ใบออกตามโคนง่านใบโดยจะออกเป็นใบเดี่ยวเรียงตรงข้าม รูปรีถึงรูปใบหอกมีสีเขียวมันเงา กว้าง 3-5 ซม. ยาว 5-15 ซม. โคนใบสอบ ปลายใบแหลมเรียว ขอบใบเรียบ มีเส้นแขนงใบ 8-11 คู่ ผิวใบมีขนยางห่าง (pilose) ดอกออกเป็นช่อแยกแขนงแบบช่อเชิงลด (spicilifom paniculate) มีใบประดับรูปแถบ หรือ อาจไม่มีใบประดับเลยก็ได้ มีก้านดอกย่อย ยาวประมาณ 0.5 ม.ม. และที่ก้านดอกย่อยกลีบเลี้ยง รวมถึงใบประดับจะมีขนสั้นนุ่ม สำหรับกลีบเลี้ยงมี 5 กลีบ รูปแถบ กลีบดอกเป็นสีชมพู น้ำเงิน ม่วง หรือ เกือบดำ มีหลอดดอกรูปทรงกระบอก และดอกเป็นรูปปากแตร หรือ รูปห้าแฉก
